1. Sự sống đàng sau cái chết

- Nhân đọc Steve Jobs by Walter Isaacson -

Liệu có sự sống nào tồn tại đàng sau cái chết không? Và nếu có, nó sẽ tồn tại dưới hình thức nào? Những câu hỏi trên là băn khoăn của Steve Jobs đọng lại ở đọan kết của cuốn sách, trong những ngày tháng cuối của cuộc đời:

Vào một buổi chiều đầy nắng, khi không khỏe lắm, Jobs ngồi trong vười và nghĩ ngợi về cái chết. Ông nói về những trải nghiệm của mình tại Ấn Độ 40 năm trước, những nghiên cứu của bản thân về Phật Giáo và quan điểm về việc đầu thai chuyển kiếp cũng như những điều siêu tưởng của tâm linh.  "Tôi đã sống 55 năm trong niềm tin với  Chúa", ông nói, "Tôi luôn cảm thấy rằng có quá nhiều điều cần làm khi sống hơn là khi xuôi tay nhắm mắt". 

Ông thừa nhận, khi đối diện với cái chết, có thể ông đã quá tin tưởng vào cuộc sống sau cái chết. "Tôi luôn muốn nghĩ rằng sẽ có sự sống sau cái chết", ông nói. "Thật kỳ lạ khi nghĩ rằng bạn tích lũy được tất cả những kinh nghiệm này, dù có thể rất ít trong đó là sự thông thái, và rồi tất cả lại theo bạn ra đi. Vì thế, tôi thật sự muốn tin rằng có sự sống sau cái chết, dù đó có thể chỉ là sự tồn tại ý thức của bạn." 

Ông im lặng một lát rồi nói: "Nhưng ngược lại, có thể nó giống như một chiếc công tắc tắt-bật. Bật nút! Và thế là bạn ra đi." Sau đó ông ngừng lại một lát và mỉm cười : "Có thể đó là lý do tại sao tôi không bao giờ thích đặt những công tắc bật tắt trên các thíêt bị của Apple".

Băn khoăn của Jobs cũng là băn khoăn của nhiều người chúng ta, trong đó có tôi. Tuy rằng câu trả lời chính xác có lẽ sẽ mãi mãi không bao giờ đến, tôi tin rằng chết đơn giản chỉ là sự chuyển hóa từ một hình thức tồn tại này sang một hình thức tồn tại khác mà thôi.

Bạn có bao giờ tình cờ ngạc nhiên ngắm những bông hoa nhài ở ban công nhà như tôi? Từ gió, nước, đất, ánh nắng, qua một quá trình chuyển hóa không ngừng, những bông hoa trắng tinh khiết được ấp ủ, nuôi nấng, trưởng thành rồi tỏa hương...Từ gió, nước, đất, ánh nắng, những chiếc lá xanh mướt đâm chồi, nảy lộc rồi reo vui trên cành...Cũng từ gió, nước, đất và ánh nắng, những chồi non nhô lên khỏi mặt đất, cứng cáp, cao lớn dần theo thời gian... Bạn có đề ý bao nhiêu chiếc lá xanh rồi vàng, rồi lìa cành trong suốt đời cây? Bạn có để ý đến vòng tuần hòan trong cuộc đời của mỗi bông hoa, từ lúc chớm nụ, bung cánh, rực rỡ rồi lụi tàn? Bạn có biết gió, nước và đất mà cây đang hấp thụ hàng ngày đến từ đâu? Bạn có biết những cánh hoa tàn, những chiếc lá vàng, khi rơi xuống gốc, khi cuốn theo gió, khi trôi theo dòng nước rồi sẽ lại hòa vào đất, gió, nước phương nào? Rồi chúng sẽ lại trở thành 1 phần của sự sống của một thực thể nào trên vũ trụ này?

Ít ai biết một phần của chúng ta đang chết và vẫn đang tái sinh mỗi ngày. Mỗi ngày trôi qua, những tế bào già cỗi trong cơ thể chúng ta chết đi, rời khỏi cơ thể, phát tán vào môi trường xung quanh, được hấp thụ rồi chuyển hóa thành một hình thức khác, bởi một thực thể vô tri hay có tri giác khác. Mỗi ngày trôi qua, cơ thể chúng ta hấp thụ nước, thức ăn, không khí từ môi trường xung quanh, từ những thực thể xung quanh, chuyển hóa chúng thành năng lượng, sản sinh ra những tế bào mới, tạo nên một phần cơ thể mới ngay bên trong mình. Tôi có đọc trong một cuốn sách nói rằng, cứ ba tháng một lần, tòan bộ cơ thể chúng ta đã là một cơ thể mới. Sau mỗi ba tháng, cái duy nhất còn tồn tại lại trong chúng ta theo thời gian, chỉ là ký ức mà thôi. Hãy nhìn lại những bức ảnh của mình trong quá khứ, bạn có thấy sự khác biệt quá rõ ràng trong hình hài chúng ta ngày ra đời và chúng ta bây giờ không?

Vậy đàng sau cái chết là gì? Từ phương diện thân xác, đó sẽ là sự chuyển hóa từ hình thức tồn tại này sang hình thức tồn tại khác. Sau khi chết đi, những thành phần cấu tạo nên cơ thể chúng ta sẽ theo gió, nước, đất tiếp tục vòng tuần hòan của mình trong vũ trụ. Đến lượt mình, chúng sẽ được hấp thụ bởi  một thực thể vô tri hay có tri giác nào đó, và tiếp tục sống đời sống vô tận của riêng mình. Hay nói một cách khác, cơ thể của chúng ta sẽ tiếp tục đời sống của mình trong vô vàn hình hài, dạng thức khác nhau.

Vậy còn linh hồn, còn ý thức, còn tất cả những kinh nghiệm chúng ta đã tích lũy trong suốt kiếp sống ngắn ngủi của mình? Liệu chúng có thể tiếp tục tồn tại dưới một hình thức nào khác, hay sẽ đơn giản chỉ như nút bật tắt mà Jobs đã miêu tả. Tắt một cái, rồi mọi thứ ra đi?

Tôi thật sự không có câu trả lời cho sự tồn tại của linh hồn và ý thức sau cái chết. Nếu nhìn từ góc độ khoa học, coi cơ thể và não bộ như một tập hợp các thành phần hóa học và các phản ứng tương tác giữa chúng, thật khó để nói rằng linh hồn và ý thức của chúng ta sẽ tiếp tục tồn tại dài lâu. Nếu có, thì đó sẽ chỉ là sự tồn tại ngắn ngủi của chút năng lượng còn sót lại sau khi cơ thể ngừng họat động.

Tuy nhiên, nếu xét đơn thuần về sự sống theo nghĩa di truyền, tôi tin là mỗi chúng ta đều bất tử và sự sống của chúng ta không có điểm dừng. Mỗi chúng ta đều là một nhánh trong cây phả hệ, trong nỗ lực của tự nhiên, của tổ tiên để duy trì nòi giống hay sự sống của mình. Nếu chúng ta có con, sự sống của chúng ta sẽ tiếp nối qua con cái. Nếu chúng ta không có con nối dõi, sự sống của chúng ta luôn không ngừng chuyển hóa vào sự sống của mọi thực thể trong môi trường xung quanh.

Và nếu xét về kinh nghiệm chúng ta tích lũy trong suốt cuộc đời, chúng cũng chẳng hề theo chúng ta mà biến mất. Chẳng phải ngẫu nhiên mà những thế hệ sau luôn giỏi hơn thế hệ trước, những thành tựu sau của nhân lọai luôn đứng trên vai những thành tựu trước, và những kỹ năng tồn tại hay tiến hóa cơ thể luôn tiếp nối trong bao nhiêu triệu năm qua. Phần lớn những kinh nghiệm chúng ta tích lũy trong đời, vẫn luôn phát tán đến môi trường xung quanh và chuyển hóa thành hành động, suy nghĩ của các con người, tổ chức chúng ta tiếp xúc. Phần còn lại, nếu không muốn chúng biến mất cùng thời gian, bạn có thể ghi lại và gửi đến thế giới xung quanh dưới hình thức văn bản nào đó :D.

Tôi không biết có bao nhiêu điều Steve Jobs vẫn muốn giữ cho riêng mình, và rồi sẽ theo ông ấy ra đi. Vào lúc này, hẳn ông đã có câu trả lời chính xác cho câu hỏi của mình về sự tồn tại của ý thức đàng sau cái chết. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng, trong cuộc đời của mình, cùng với đội ngũ Apple, ông đã tạo nhiều tác động và thay đổi đến thế giới này, đến một nhánh của ngành công nghệ, và đến cách suy nghĩ của rất nhiều người. Những thay đổi đó chính là cách mà các kinh nghiệm của ông đang tìm đường để tiếp tục sự tồn tại của chúng trong thế giới.

Cuộc đời và tính cách của Steve Jobs gây nhiều tranh cãi, cả tốt và xấu. Tôi không quan tâm nhiều đến những chỉ trích và cũng không định tìm hiểu quá sâu về con người thực của ông. Cho dù có cố gắng thế nào, những gì chúng ta hiểu được cũng chỉ là sự diễn dịch hời hợt về ông qua lăng kính bản thân mình. Điều tôi quan tâm nhiều hơn là mình học được gì qua cuộc đời đó. Và những điều tôi học được thì rất nhiều. Đó cũng là một cách để kinh nghiệm của ông được tiếp nối qua sự sống của tôi.

Bài viết liên quan:
1. Đọc Tiểu sử Steve Jobs
2. Bạn yêu điều bạn yêu đến mức nào?

Đánh Cắp Ý Tưởng- Steal these ideas! Marketing secrets that will make you success

Làm sao để phát hiện ra một cuốn sách là hay hay là dở ngay từ trên kệ? Để bạn khỏi mất công mua nó về nhà, đọc nó và rồi thấy thất vọng?

Tui vẫn chưa biết cách để làm được điều này. Tuy nhiên, tui nghĩ đó là một kỹ năng cần phải rèn luyện trong tương lai. Bởi nếu bạn coi cuộc sống của chúng ta như một chuỗi kéo dài của thời gian, mỗi giây phút trong đó đều cực kỳ quí giá. Và nếu thời gian quí giá như vậy, chúng ta không nên phung phí chúng cho những cuốn sách dở.

Khi viết những dòng này, tui không có ý định nói rằng “Steal These Ideas!” hay “Đánh cắp ý tưởng” (DCYT) là một cuốn sách dở. Nếu lấy nội dung đế so độ tương xứng với tựa sách thì đây là một cuốn sách dở. Tuy nhiên, nếu bỏ qua sự bất tương xứng này mà chỉ quan tâm đến thông tin được cung cấp, thì cuốn sách này cũng thuộc vào dạng...trung bình khá.

Đây là một cuốn sách về marketing. Tham vọng của nó được xác định rất rõ ràng ngay từ lời nói đầu: “Tôi cho rằng trong lãnh vực marketing, từ lâu đã thiếu vắng những ý tưởng có tầm vóc, mang tính thực tiễn để bạn hay công ty bạn có thể ngay lập tức ứng dụng thành công. Nếu từ nay trở đi, bạn sử dụng cuốn sách này như một bí quyết marketing hoặc một cẩm nang tham khảo ý tưởng thì xem như tôi đã làm tròn nhiệm vụ của mình”. Nguời đọc ngay từ những trang đầu, hẳn sẽ rất háo hức để tiếp cận những ý tưởng đột phá, những bí mật marketing lớn lao có thể khiến họ thành công trong công việc tiếp thị.

Thế nhưng họ sẽ thất vọng. Cũng như hầu hết các sản phẩm trên thị trường, cuốn sách này của Steven Cone là minh chứng sống động cho khỏang cách luôn tồn tại giữa bao bì và những lời quảng cáo bắt mắt của sản phẩm với giá trị thật của nó.

Cuốn sách là tập hợp một số nguyên tắc cơ bản của marketing và quan điểm cá nhân của tác giả về những điều đúng đắn nên làm trong tiếp thị. Kèm theo đó là những ví dụ sống động, thú vị để minh họa. Không hổ danh là một chiến tướng trong ngành tiếp thị, bố cục thông tin, cách trình bày dẫn dắt của cuốn sách rất cô đọng, dễ hiểu, thú vị và cuốn hút.

Nhưng ưu điểm của cuốn sách có lẽ chỉ dừng lại ở đó. Tòan bộ những nguyên tắc hay những ý tưởng tiếp thị đưa ra trong cuốn sách đều cũ và không có gì mới mẻ hay đột phá. Chúng cũng chẳng hề là những bí mật, đặc biệt là cho những ai thực sự có kinh nghiệm và hiểu biết trong chuyên ngành này.

Chúng chắc chắn đem lại sự thích thú và háo hức cho những người mới bước chân vào ngành tiếp thị, hoặc những người ngoài ngành muốn tìm hiểu về nó. Tuy nhiên, nó không dành cho những chuyên gia trong ngành này, người muốn đọc cuốn sách và tìm những ý tưởng đặc biệt, những bí mật tiếp thị mà họ chưa hề biết để giúp họ thành công trong nghề nghiệp.

Tui tạm xếp cuốn sách này vào dạng B+ trong danh sách của mình, và chỉ khuyến khích những người newbie hay người ngọai đạo muốn tìm hiểu về marketing đọc nó.

Sinh vào ngày xanh- Daniel Tammet

Trên bàn làm việc, trước mặt tôi là hai cuốn sách. Cuốn thứ nhất là Bí Ẩn Của Não Bộ. Cuốn thứ hai là Sinh Vào Ngày Xanh. Trong khi Bí Ẩn Não Bộ cung cấp cho ta các phân tích khoa học về não và chức năng hoạt động của nó, Sinh Vào Ngày Xanh (SVNX) là một minh chứng sống động về cơ quan này và những điều, cả tốt đẹp lẫn khó khăn, mà nó có thể tạo ra cho cuộc đời của một con người.

Tôi đã đọc SVNX trong vỏn vẹn 1 buổi sáng và 1 buổi chiều. Không như cái tên có vẻ mỹ miều và lãng mạn, nội dung của SVNX không mang nhiều màu sắc văn chương. Nó được viết bằng 1 giọng văn đều đều, phong cách tường thuật, nhiều dữ liệu, thông tin chi tiết và thiếu hẳn cảm xúc. Khi đọc khoảng 2/3 cuốn sách, những điều này đã từng làm tôi muốn ngừng lại. Thật khó để bị thu hút bởi các chương sách cứ nối đuôi nhau, xình xịch, đều đều, như những đoàn tàu được 1 đứa trẻ con kéo đi.

Nhưng thật tốt là sự chán nản đó của tôi chỉ là một khoảnh khắc tức thời. Nó là phản ứng không thể tránh khỏi của những người như chúng ta khi lạc bước vào thế giới của những người tự kỷ. Chúng ta sống trong một thế giới luôn ngập tràn cảm xúc, ngôn từ và luôn bị thu hút hay phân tán tập trung vào vô số các hoạt động, suy nghĩ song song, liên tục, không ngừng nghỉ. Những người tự kỷ sống trong một thế giới hoàn toàn khác, thể giới của những qui tắc đơn giản, lặp đi lặp lại, những con số, sự tập trung cao độ cho một số rất ít những mối quan tâm, một thế giới hướng nội, khác hẳn với thể giới hướng ngoại của chúng ta. Và tôi đã đọc trọn vẹn cuốn sách.

SVNX kể về cuộc đời của chính tác giả, Daniel Tammet, một người tự kỷ hoạt động cao đã từng bước vượt qua những khó khăn để tập hòa nhập với thế giới. Bằng năng lực đặc biệt về toán học và ngôn ngữ, anh không chỉ đem lại nhiều giá trị cho cuộc sống mà còn giúp mọi người có được hiểu biết rõ hơn về thế giới bên trong của những người bị bệnh giống mình. Daniel đã từng lập kỷ lục Châu Âu về nhớ độ dài hơn 22 ngàn từ của chữ số pi, biết 10 ngôn ngữ và có thể học một ngôn ngữ mới trong vòng 1 tuần. Anh cũng có thể đứng trước đám đông để thuyết trình theo một phong cách đơn giản, dễ chịu. Nếu đã đọc cuốn tự truyện và biết được những khó khăn mà anh phải trải qua khi đối diện với đám đông, bạn sẽ thấy khả năng thuyết trình ấy là thành quả một nghị lực và nỗ lực đến thế nào.

Cuốn sách không đem lại cho tôi nhiều cảm xúc hay sự xúc động. Tuy nhiên, nó đem lại cho tôi nhiều thông tin thú vị và vài suy ngẫm đáng lưu ý, tựu trung lại đều là hiểu biết thêm về cách nhìn thế giới của những con người khác nhau. Tôi sẽ liệt kê chúng dưới đây:

1. Không nên nhìn người tự kỷ như những người khác biệt hay thiếu khả năng chỉ vì cách hành xử của họ khác của chúng ta. Họ cũng là một người hoàn toàn bình thường như tất cả mọi con người sinh ra trên trái đất, não bộ của họ có một số điểm khác so với đa số mọi người, chính vì vậy, nó tạo ra những thể hiện, hành xử khác biệt nơi họ. Cũng như mỗi chúng ta, họ sống trong một thế giới của riêng mình. Chúng ta có nhu cầu chia sẻ thế giới đó với nhau. Họ không có nhu cầu và cũng không được tạo ra để chia sẻ thế giới của riêng họ. Nhưng nếu có được 1 dịp may quí báu nào đó để bước vào thăm thế giới của, chúng ta sẽ thấy chúng cũng thật đẹp theo cách riêng của mình.
2. Có thật nhiều cách khác nhau để nhìn một sự vật, tùy theo thế giới quan của mỗi người. Tôi rất thú vị về cách Daniel nhìn những con số, sự vật với những màu sắc và đặc tính riêng của chúng. Điều này thật mới lạ đối với tôi và đa số người khác. 
3. Khi đã biết về cuộc đời Daniel, thế giới tư duy và thế giới quan của riêng anh, tôi không thể không nhìn lại cách mình đang nhìn nhận thế giới quan của người khác. Là một người làm nghề quản lý, cũng là một người có tính thích chỉ huy và thay đổi thế giới xung quanh một cách bẩm sinh, tôi thường một cách vô tình hay cố ý, áp đặt cách nhìn và xử lý vấn đề của mình lên những người xung quanh. Thời gian đã cho tôi nhiều kinh nghiệm và trưởng thành để bỏ đi cái tôi và đặt mình vào vị trí người khác khi xử lý vấn đề, nhưng có vẻ như vẫn còn rất nhiều khoảng trống đế tôi phải tự cải thiện bản thân và khả năng đồng cảm, tôn trọng người khác của mình. 

Nếu đọc một cuốn sách mà học được từng đó thì quả là một cuốn sách đáng giá. Có lẽ đó cũng là lý do tại sao tôi đọc SVNX chỉ trong vòng 1 buổi sáng và 1 buổi chiều. Đã vài tháng rồi tôi không đọc cuốn sách nào liền một mạch như thế.

Review cho cuốn sách này bằng tiếng Anh thì rất nhiều, nhưng bằng tiếng Việt thì cho đến lúc này tôi chỉ tìm thấy 1 bài review đáng quan tâm của một bà mẹ cũng có con bị bệnh tự kỷ. Các bạn xem link này nhé: http://nxbtre.com.vn/tin-tuc-su-kien/sinh-vao-ngay-xanh.2007.16.aspx

Các bạn cũng có thể nghe tác giả thuyết trình ở đây: http://www.youtube.com/watch?v=Pzd7ReqiQnE.  Anh Daniel có một phong cách thuyết trình đơn giản nhưng dễ tạo thiện cảm dù hơi buồn ngủ :D

Kẻ Trộm Sách- Markus Zusak

Tôi đã nhặt Kẻ Trộm Sách một cách lơ đãng từ trên kệ, trong một buổi chiều đưa mẹ đi mua quà cho đứa cháu gái.

Tôi đã mua nó không vì một lý do nào đặc biệt, ngoại trừ việc gần đây tôi bắt đầu muốn đọc tiểu thuyết để bản thân bớt xơ cứng với mớ kiến thức chuyên môn, và vì đã từng đọc lướt qua vài dòng giới thiệu về nó trên Sài Gòn Tiếp Thị.

Nếu mỗi sự kiện đến với cuộc đời bạn đều có một duyên cớ, thì có lẽ những cuốn sách cũng vậy. Một giây phút tình cờ nào đó, ở một nơi tình cờ nào đó, bạn nhặt nó lên và nó sẽ trở nên gắn bó với bạn, hoặc có thể sẽ thay đổi cuộc đời của bạn mãi mãi.

Kẻ Trộm Sách không làm thay đổi cuộc đời tôi, nhưng nó sẽ gắn bó với tôi như một món quà quí giá. Nó là một cuốn sách đem lại cho bạn nhiều cảm xúc, đôi khi là sự sợ hãi; đôi khi là sự thú vị bật cười; rất nhiều tình yêu thương dịu dàng được bao bọc bởi lớp vỏ sần sùi, thô lỗ; nỗi đau đớn và sự chịu đựng âm thầm như miết vào lòng người đến nghẹt thở, đầy bi thương nhưng không bi lụy; và tiếng nức nở vỡ òa khi chứng kiến nỗi đau khôn cùng của một cô bé, một con người, trước bao mất mát cứ lừng lững và vô tình ập tới trong cuộc đời, không gì có thể chống đỡ hay ngăn cản được.

Kẻ Trộm Sách là câu chuyện bi thương về một cô bé, trong một bức tranh ít màu sắc nhưng nhiều cảm xúc của những câu chuyện bi thương khác. Đó là một chuỗi tiếp nối những niềm đau, những mất mát, sợ hãi...thật dễ để tạo nên cảm giác u ám, đau buồn. Nhưng sự thật là đã không hề có bất cứ sự u ám hay đau buồn nào chiếm lĩnh tâm trí người đọc. Từ lúc mở đầu đến khi kết thúc, mọi sự kiện, mọi chi tiết, mọi nỗi đau đều lấp lánh một vẻ đẹp buồn bã nhưng tinh khiết của tình yêu thương con người, tình yêu thương cuộc sống, của sức sống mạnh mẽ bền bỉ luôn không ngừng vươn lên, vươn tới những điều tốt đẹp hơn. Hơn thế, nó còn giúp bạn khám phá ra một khả năng kỳ diệu của con người. Đó là sức mạnh ấm áp của tình yêu thương có thể tạo ra trong mọi nghịch cảnh, như những ngọn lửa nhỏ nhảy nhót, bao bọc mọi nỗi đau, hòa tan chúng và thậm chí còn đem lại xen kẽ quanh chúng là những nụ cười.

Bạn có thể sẽ khóc khi đọc nó, có thể sẽ khóc nức nở vào những trang cuối của cuốn sách như tôi :D Nhưng bạn sẽ ngạc nhiên vì sự lôi cuốn và vì vẻ đẹp của Kẻ Trộm Sách. Trên trang bìa, Nhà Xuất Bản Trẻ có trích dẫn lời bình của Guardian : "Đây là một cuốn tiểu thuyết có thể khiến bạn phải nín thở...".

Hừm, bạn có thể không nín thở hay nghẹt thở khi đọc nó, nhưng tôi chắc chắn bạn sẽ có nhiều giây phút phải lặng đi cho đến khi đóng lại những trang sách cuối cùng.

Xin cám ơn Nhà Xuất Bản Trẻ và dịch giả Cao Xuân Việt Khương vì đã đem cuốn sách này đến với bạn đọc Việt Nam.

Bạn có thể đọc tóm tắt chi tiết về cuốn sách hay thông tin thêm về nó ở các link dưới đây. Nếu có thể, tôi sẽ dành thời gian tóm tắt câu chuyện theo một phiên bản khác, ưng ý và đầy đủ hơn những phiên bản dưới này. Tuy nhiên, tôi nghĩ để cho các bạn tự khám phá cuốn sách có lẽ là một trải nghiệm thú vị hơn :)

http://ngoisao.net/news/truyen-hay/2011/05/165917-ke-trom-sach/

http://www.hanoimoi.com.vn/newsdetail/Giai-tri/495702/ke-trom-sach-den-tay-ban-doc-viet-nam.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/The_Book_Thief

Đọc Trà Kinh của Vũ Thế Ngọc

Bạn đọc thân mến,

Nếu bạn đọc được bài viết này, bằng một cách tình cờ nào đó qua những nẻo đường trên Internet, chắc hẳn là bạn là người có lòng quan tâm, hay ít nhất là một chút tò mò, đến thú thưởng thức trà.

Và nếu quả thật là như vậy, thì tôi cũng chắc hẳn là bạn sẽ rất thú vị khi mở Trà Kinh của Vũ Thế Ngọc(VTN) và rơi vào thế giới của ông. Một thế giới tràn ngập hương trà, thấm đẫm tình yêu với những giọt trà, với trà Việt, với văn hóa Việt và nguồn cội.

Tôi đã đọc cuốn sách 2 lần, mỗi lần đọc, đều có cảm giác như mình là Alice vừa lạc vào xứ sở thần tiên. Hành trình xuyên qua chốn thần tiên ấy được dẫn dắt bởi lối kể chuyện chân phương, bình dị nhưng uyên thâm của tác giả, đầy thú vị và hân hoan.

Khởi nguồn từ hình ảnh một nhành tre và vài dòng tâm huyết, VTN dắt chúng ta đi xuyên qua thời gian, tìm về nguồn gốc của cây trà và lịch sử phát triển của tục uống trà qua các thời Đường, Tống, Minh Thanh đến hiện tại. Dù quả là thú vị khi khám phá rằng Việt Nam mới chính là một trong những địa danh nguồn cội của cây trà; bạn cũng sẽ không tránh khỏi băn khoăn khi VTN chỉ đề cập đến lịch sử phát triển của tục uống trà tại Trung Quốc mà không hề nói đến quá trình này tại Việt Nam. Băn khoăn để rồi ngậm ngùi khi biết rằng, chúng ta hầu như không có một tác phẩm nào của Việt Nam do cha ông để lại về cây trà để tham khảo. VTN có đưa ra một vài lý do giải thích, nhưng cho dù với lý do nào, sự thiếu hụt phần hiểu biết về lịch sử này trong một đất nước có mấy ngàn năm uống trà, cũng là một điều đáng tiếc cho chúng ta.

Sau hành trình hàng ngàn năm dọc theo quá trình phát triển của cây trà, VTN tiếp tục đem bạn vào một thế giới đầy màu sắc của các loại trà, trà cụ, các cách thưởng trà từ xưa đến nay. Bạn sẽ đắm chìm trong những câu chuyện miên man về các loại trà, từ chè lá, đến trà bánh rồi trà xanh, trà đen. Bạn sẽ biết được cách đọc phẩm chất của trà qua các tên trà nổi tiếng. Bạn sẽ trôi vào trong thế giới của trà cụ, từ những ngày xa xưa với những làng nghề nhỏ bé, đỏ lửa nung qua bao thời vua chúa đến ngày nay, khi kỹ thuật, công nghệ và mạng lưới vận chuyển đã đưa chúng đến tràn ngập với người yêu trà khắp nơi trên thế giới. Bạn sẽ được biết thêm về những tinh túy của nghệ thuật thưởng trà. Biết, để rồi hiểu rằng chẳng hề cầu kỳ, lễ nghi bí hiểm vẫn đang được rao bán, nghệ thuật thưởng trà thật ra rất tinh tế, đơn sơ và đẹp như cốt lõi bình dị của cuộc sống vậy.

VTN dành 30 trang cuối của cuốn sách để nói về Trà Việt. Cũng như đất nước và con người của chúng ta, Trà Việt đơn sơ, mộc mạc và giản dị. Giản dị và đáng yêu như cách VTN dịch một bài thơ nổi tiếng của Bạch Cư Dị (nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc) vậy:

Bé xinh bơi thuyền nhỏ

Hái trộm sen trắng về

Thơ ngây không biết dấu

Mặt bèo một đường đi.

Điều thú vị nhất với tôi trong quãng thời gian đọc Trà Kinh là mỗi buổi sáng 30 phút trước khi đi làm pha một bình trà, nghe tiếng sóng biển dạt dào và chìm vào trong thế giới trà của VTN. Tôi đã đọc Trà Kinh hai lần, mỗi lần mở cuốn sách ra, đều giống như đang thưởng thức một ly trà ngon và được nhẩn nha nói chuyện với bạn hữu vậy.

Cả một thế giới trà rộng lớn cả về không gian lẫn thời gian đã được VTN gói gọn lại trong 200 trang sách. Cô đọng, giản dị, thú vị nhưng uyên thâm, cuốn sách giúp ta cảm nhận rất rõ về tinh túy của nghệ thuật thưởng thức trà phương Đông. Không chỉ thế, nó cũng cho ta thấy được một góc tâm hồn đẹp, tinh tế và đáng trân trọng của tác giả.

Đây là một cuốn sách hợp với tất cả những ai quan tâm đến việc thưởng trà, dù là mới bắt đầu hay đã là gắn bó lâu năm, bởi cuốn sách ẩn chứa rất nhiều tầng ý nghĩa, đủ để chia sẻ và làm thú vị bất kỳ ai.

Hành trình về phương Đông

Bạn đọc thân mến,

Hôm nay là chiều 30 tết năm Tân Mão. Sau một năm quay cuồng bận rộn với bao lo toan, bon chen và mệt mỏi với bao bụi bặm ô nhiễm, dòng người tứ xứ cuối cùng đã quay trở lại quê hương, trả lại cho Sài Gòn màu nắng ngọt ngào và vẻ đẹp trong trẻo bình dị vốn có của nó.

Đây cũng là thời điểm thích hợp để viết lại những cảm nhận của tôi về cuốn sách này.

Trước tiên, để tránh những giả định, những nghi ngờ và những tranh luận không cần thiết cho các bạn đọc mới, chúng ta hãy lưu ý rằng HTVPD không phải là bản dịch tác phẩm Life and Teaching of the Masters of The Far East của Baird T.Spalding như thường được giới thiệu. Cho đến nay, người ta vẫn không hề tìm được bất cứ một tác phẩm nào của Baird T.Spalding có nội dung tương ứng với HTVPD. Tạm gác sang một bên yếu tố nguồn gốc, HTVPD là một tác phẩm có đời sống bền bỉ từ suốt những năm 70 đến nay và tạo ra những tác động tích cực đến đời sống, nhận thức của độc giả trên phương diện học làm người. Vào năm 2009, một nhóm dịch giả Việt Nam đã dịch ngược tác phẩm HTVPD sang tiếng Anh dưới cái tên "Journey to the East". Tác phẩm này hiện đã có bán trên Amazon. Tuy nhiên, xếp hạnh của nó thấp và nhận xét của độc giả cũng không mấy khả quan so với chuỗi tác phẩm của Baird T.Spalding.

Sẽ thật khó để nói với các bạn rằng đây là một tác phẩm hay. Tuy nhiên, với tôi, đây là một tác phẩm dễ đọc và khá thú vị. Các bạn có thể tìm nguyên tác tại đây và những thông tin về tác phẩm gốc ở đây.

Nói một cách trung thực, những điều nêu ra trong HTVPD không mới. Bạn có thể tìm thấy chúng  rải rác ở nhiều nơi. Tuy nhiên, ưu điểm của HTVPD là nó gom góp được khá nhiều sự thông thái đáng lưu ý trong hành trình trở về với cội nguồn tâm linh và xâu chuỗi chúng lại trong 1 câu chuyện thú vị mang màu sắc kỳ bí, có cả yếu tố hiện đại, tôn giáo, thần thoại, ảo thuật và kiếm hiệp Kim Dung. Trong đó, mỗi sự thông thái được lồng vào trong 1 chương sách mà khi đọc xong, bạn như vừa học được một bài học hay. Khi nghiền ngẫm những bài học từ đó, tạm bỏ qua các yếu tố hiện đại, tôn giáo, thần thoại, ảo thuật và kiếm hiệp, bạn đã có 1 lưng vốn kha khá cho hành trình tìm về với cội nguồn.

Với riêng cá nhân tôi, cuốn sách này mở ra cho tôi những suy ngẫm mới mẻ về sự vô biên và những sức mạnh kỳ bí ẩn chứa trong bản thân vũ trụ cũng như mỗi sự vật bao hàm trong đó. Những sức mạnh mà chúng ta, với sự giới hạn của giác quan, của tư duy, chưa thể nhận biết và chứng minh một cách khoa học.

Mỗi chương trong cuốn sách có thể coi như một bài thuyết giảng nhỏ về cách làm người. Giản dị, gần gũi và dễ hiểu, tác giả gói gọn những nội dung sâu sắc lại thành những câu chuyện có thể được hấp thụ và thẩm thấu bởi mọi đối tượng người nghe.

Tôi đặc biệt thích thú các chương 4,5,6,7.  Chúng là những bài thuyết giảng cô đọng và đầy cảm hứng về minh triết, về hạnh phúc, về sáng tạo, cách thưởng thức cái đẹp, cũng như khám phá vẻ đẹp nội tâm và tu dưỡng tinh thần. 

Không phải ngẫu nhiên mà cuốn sách đã được lưu truyền phổ biến qua mấy chục năm nay, với bao tầng lớp người đọc và luôn mang lại cảm xúc cũng như những giá trị tích cực cho cách sống của họ. Không phải ngẫu nhiên mà dù là một tác phẩm hư cấu so với bản gốc tiếng Anh, cuốn sách vẫn tìm được 1 đời sống của riêng nó, và quay trở lại với độc giả tiếng Anh như một tác phẩm riêng biệt "Journey to the East".

Nếu có điều gì nuối tiếc, đó chính là sự không rõ ràng trong nguồn gốc của tác phẩm. Trong khi hầu hết các giới thiệu tiếng Việt trên Internet hiện nay nêu HTVPD như là bản dịch của tác phẩm Life and Teaching of the Masters of The Far East của Baird T.Spalding, đây không phải là sự thật, hoặc ít nhất là một sự thật chưa được chứng minh.

Tôi nghĩ, độc giả có quyền được biết điều đó. Thêm nữa, nếu là một tác phẩm độc lập, HTVPD cũng có quyền tự hào về những giá trị riêng của bản thân.